Фото: Instagram.com
Қазақ халқының рухани тарихында өнердің, соның ішінде театрдың алар орны айрықша. Театр – ұлттың жаны мен санасын сөйлететін, заманының айнасын көрсететін өмір мектебі. Осындай ұлы миссияны арқалаған қазақтың тұңғыш кәсіби сахнасы – М. Әуезов атындағы Қазақ ұлттық драма театры биыл өзінің 100-маусымының шымылдығын түргелі отыр.
1926 жылдың 13 қаңтарында Қызылорда қаласында алғаш рет шымылдық көтерген бұл театр қазақтың кәсіби өнерінің бастау бұлағына айналды. Сол алғашқы күннен бастап Қ. Кемеңгерұлының «Алтын сақинасы» мен М. Әуезовтің «Еңлік – Кебегі» сахналанып, ұлттық сахна өнерінің жаңа дәуірі басталды. Қара шаңырақтың іргесін С. Қожамқұлов, Қ. Қуанышбаев, Е. Өмірзақов, Ш. Айманов, Х. Бөкеева секілді алыптар көтеріп, қазақ театрының тарихын алтын әріппен жазды.
Театр тарихы – ел тарихының көркем шежіресі. Бір ғасыр бойы бұл сахнада халықтың қуанышы мен қайғысы, ұлттың үні мен үміті, заманның тынысы бейнеленіп келеді. Әр онжылдық сайын театр жаңа бағыт, жаңа көркемдік белеске көтерілді.
Әзірбайжан Мәмбетовтің режиссура мектебі ұлттық сахнаны әлемдік деңгейге шығарса, Есмұхан Обаев, Асанәлі Әшімов, Тұңғышбай Жаманқұлов сынды тұлғалар актерлік және режиссерлік өнердің жаңа белестерін ашты.
Тәуелсіздік жылдары Әуезов театры ұлттық сана мен рухты жаңғыртудың рухани орталығына айналды. Мұнда қазақ және әлем драматургиясының үздік туындылары қойылып, жас буын өнер иелері тәрбиеленді. 2020 жылы театрға «Ұлттық» мәртебенің берілуі — оның ел мәдениетіндегі тарихи миссиясын айқындаған үлкен мәртебе әрі жауапкершілік болды.
Бүгінде театр — ұлттық және заманауи көркемдік үрдістердің тоғысқан, шығармашылық ізденіс пен жаңа формаларға ұмтылған өнер ордасы. Театр репертуарында М. Әуезовтің, Ғ. Мүсіреповтің, Ш. Айтматовтың, Л. Толстойдың, А. Чеховтың, Б. Брехтің туындылары қатар өмір сүріп, дәстүр мен жаңашылдықтың үйлесімін көрсетеді.
Биылғы 100-маусымның ашылуы – қазақ театр өнерінің мерейлі белесі ғана емес, тұтас ұлт мәдениетінің тарихындағы ерекше рухани оқиға. Осы айтулы датаға орай театр ұжымы «Ғасырға басқан қадам» атты театрландырылған мерекелік кеш өткізбек.
Бұл кеш – ғасырлық жолды көркем тілмен шежірелейтін, сахна мен уақыт үндестігін паш ететін ерекше қойылымдық форматтағы мәдени шара. Кешке театр ардагерлері, мәдениет пен өнер қайраткерлері, көрермен қауым және жас буын өнерпаздар қатысады. Бұл — ұлт өнерінің бір ғасырлық тарихына тағзым ете отырып, жаңа ғасырдың табалдырығын рух пен жаңашылдықпен аттайтын сәт болмақ.
М. Әуезов театрының бір ғасырлық тарихы – ұлт рухының, халықтың тағдырлы жолының көрінісі. Әр қойылым, әр сахналық образ – ұлттық мінездің, дәуірдің, адам жанының айнасы.
Қазіргі таңда театр ұжымы өз миссиясын айқын ұстанып, ұлттық құндылықтарды насихаттау, рухани мәдениетті байыту, әлемдік сахнада қазақ өнерін таныту бағытында табанды еңбек етіп келеді.
Бүгінгі жас режиссерлер мен актерлер осы дәстүрді жаңа заман талғамымен жалғастырып, қазақ театрының жаңа ғасырдағы келбетін қалыптастыруда. «Ғасырға басқан қадам» — сол үзілмеген дәстүрдің, жалғасқан рухтың айғағы.
«Ғасырға басқан қадам» театрландырылған салтанатты мерекелік кеші Республика сарайында 17 қараша, сағат 19:00-де өтеді. Әуезов театры ұжымы өнер мен рухтың салтанатын бірге сезінуге барша көрерменді шақырады.
