11 нау, 2024 сағат 14:10

Қазақстандағы жасанды интеллект қайда барады?

Фото ашық дереккөзден

Бүгінде жасанды интеллект әлемді жаулап бара жатқаны жасырын емес. Ал Қазақстандағы жасанды интеллект қайда барады? Ult.kz порталы 2024 жылы елімізді болашақта не күтіп тұрғанын анықтап көрді. Белгілі болғанындай, әлемнің көптеген елдерінде адамның жасанды интеллектпен әрекеттесуін реттейтін нақты ережелер әлі жасалмаған.


Жасанды интеллект ресурстарды автоматтандыруға, оңтайландыруға және күрделі мәселелерді шешуге мүмкіндіктер жасайды. Мысалы, медицинада, автомобиль өнеркәсібінде және қаржы секторында жасанды интеллект процестерді жылдамдатады, диагностикалық дәлдікті жақсартады, қауіпсіздікті қамтамасыз етеді және ресурстарды басқаруды оңтайландырады.


Бүгінде жасанды интеллект балалардағы аутизмді олардың көздері арқылы анықтауға үйретілді.

Екіншіден, оны пайдалану қауіпсіздік, құпиялылық және әлеуметтік әділеттілік мәселелерін көтеруі мүмкін. Кейбір аймақтарда жасанды интеллектіні пайдалану адамдарды жұмыс саласында ауыстыру мәселесін көтереді. Кейбір сарапшылар жасанды интеллекттің дамуы жұмыс орындарының қысқаруына және әлеуметтік және экономикалық теңгерімсіздікке әкелуі мүмкін деп санайды.

 

ЖИ қалай қолданылады және неге әсер етеді?

 

Соңғы жылдары жасанды интеллект пен нейрондық желілерді дамыту туралы көбірек айтылып жүр. Дипломын ChatGPT жазған ресейлік студенттен қызу пікірталас басталды. Желтоқсан айының басында Еуропада жасанды интеллект туралы әлемдегі алғашқы заң қабылданатыны белгілі болды. Күшіне ену үшін құжатты Еуропарламент пен ЕО елдерінің әрқайсысы мақұлдауы керек.

 

Нейрондық желілер мен жасанды интеллект тақырыбы 2023 жылдың ақпан-наурыз айларында талқылаудың шыңына жетті. Шамамен осы уақытта Алматыда сөйлеген Қырғызстан Премьер-министрі Ақылбек Жапаров өз сөзін ішінара ChatGPT нейрондық желісі жасағанын мойындады.

 

Қазақстанда жасанды интеллект қызметін реттейтін заң әлі жоқ. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев елімізде жасанды интелектіні дамыту тақырыбын бірнеше рет көтеріп, тіпті бұл саланы жеке бақылауға алуға, шетелдік және отандық мамандармен кездесулер өткізуге, жүктелген тапсырмалардың орындалуын бақылауға уәде берді.

 

Қазақстанда депутаттар да жасанды интеллектінің көмегіне жүгінуде. Мысалы, қараша айында жасанды интелект Аграрлық мәселелер жөніндегі комитет отырысының бірінің қорытындысын шығарды. Тіпті қатысушыларға ұсыныстарын да берді.

 

Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Бағдат Мусин қазақстандықтарға құжаттарды өңдеуге көмектесу үшін нейрондық желілер енгізіліп жатқанын мәлімдеді.

 

Ал жаңа оқу жылында ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбектің айтуынша, Қазақстандағы барлық студенттер жасанды интеллект курсынан өтуге міндетті. Ол барлық оқу орындарының негізіне айналады.

 

Жасанды интеллект және адам

 

IT саласында жасанды интеллектіні дамыту өзекті мәселе болып табылады. Егер АҚШ-та олар оған сақтықпен қарайтын болсақ, Қазақстанда олар әлі де қызығушылықпен қарайды. Сарапшы Нұрсұлтан Нұрлановтың айтуынша, Қазақстанда және ТМД-ның басқа елдерінде IT мамандары жасанды интеллектке техникалық, кәсіби қызығушылық танытуда.

 

«Егер жасанды интеллект туралы батыстың пікіріне қарасақ, жасанды интеллект адамның орнын ауыстыратынына сенеді. Яғни, геометриялық тұрғыдан алғанда, прогрессия әртүрлі деректер үлгілерін жасайды. Қазақстанда және ТМД-ның басқа елдерінде IT мамандары жасанды интеллектке техникалық, кәсіби қызығушылық танытуда. Біз жасанды интеллект туралы соншалықты мақтанбаймыз, біз әртүрлі қызмет салаларына қандай да бір жолмен көмектесу, жұмысты жеңілдету, адамның күнделікті, қолмен жұмыс істеуін жеңілдету үшін көбірек оқимыз. Сондықтан жасанды интеллект адамды ауыстырады деген мұндай қорқыныш жоқ», – дейді сарапшы.

 

Дегенмен сарапшының айтуынша, алдағы 10 жылда технологиялық салада біршама төңкеріс болады, жасанды интеллекттің жаңа әзірлемелері көбірек шығады.

 

«Иә, кейбір мамандықтар енді өте қажет болмайды. Мен олар өледі деп айтпаймын, бірақ адам назары бұдан былай қажет болмайды. Мысалы, қазірдің өзінде Қазақстанда МРТ және КТ суреттерін оқуға және пациенттерге алдын ала диагноз қоюға қабілетті жасанды интеллект технологиялары қолданылып жатыр. Егер мұндай тәжірибе кеңінен таралса, дәрігерлер суреттерді оқу қажеттілігінен құтылуы мүмкін. Жаңа технологиялар дизайнерлер мен иллюстраторларды да алмастыра алады», деп санайды сарапшы.

 

Сонымен қатар, маманның пікірінше, қазір дизайнерлер, иллюстраторларға сұраныс азаюы мүмкін. Өйткені оны жасанды интеллект жасайды.

 

Сарапшының айтуынша, жасанды интеллект есепшілердің, тұтынушыларға қызмет көрсету менеджерлерінің (телефон операторларының), корректорлардың, копирайтерлердің, аудармашылардың, тіпті такси жүргізушілерінің жұмысын оңай атқара алады.

 

«Жасанды интеллект күн сайын үйренеді. Ол қазір өте үлкен көлемдегі ақпаратты қорытады. Ал сіз бұл процестерді енді сезбейсіз. Болашақта жасанды интеллектімен өзара әрекеттесуді үйреніп, оған тапсырмаларды дұрыс қоятын мамандар бағаланады. Енді жаңа шындыққа бейімделіп, жаңа мамандық туралы ойланатын уақыт келді.Менің ойымша, жасанды интеллект туралы ақпаратты оқып шығу өте маңызды, оны сіздің қызмет саласыңызбен қандай да бір жолмен байланыстырып көріңіз. Жасанды интеллект сіздің салаңызға қалай көмектесетінін түсінуге тырысыңыз. Болашақта жасанды интеллект тапсырмаларын дұрыс қоя алатын, жасанды интеллект түзетуді қажет етпей өте дәл сұраныс пен өнімді шығаратын болады», – дейді маман.  


Сарапшы маман балалары бар және жоғары білім алуды жоспарлап жүрген қазақстандықтарға IT және жасанды интеллектіні үйрену туралы ойлануға кеңес береді. Сондай-ақ, жасанды интеллект жылдам қарқынмен дамып келе жатқандықтан, жаңарып отыру үшін көбірек зерттеу жұмыстарын оқу маңызды.


Естеріңізге сала кетейік, бүгінде жасанды интеллект әлемді жаулап бара жатқаны жасырын емес. Ал Қазақстандағы жасанды интеллект қайда барады? Ult.kz порталы 2024 жылы елімізді болашақта не күтіп тұрғанын анықтап көрді. Белгілі болғанындай, әлемнің көптеген елдерінде адамның жасанды интеллектпен әрекеттесуін реттейтін нақты ережелер әлі жасалмаған.