Фото: dodoctor.by
Соңғы жылдары Қазақстанда кейбір инфекциялық аурулар бойынша сырқаттану айтарлықтай өсті. Көптеген жағдайлар вакцинамен алдын алуға болатын, бірақ ата-аналардың қарсылығы салдарынан балалар қауіпке ұшырап жатыр, деп хабарлайды Ult.kz.
Инфекциялар күрт өсті
Мысалы, 2024 жылы коклюшпен сырқаттану 2019 жылмен салыстырғанда 19 есе, қызылшамен – 5,4 есе, вирустық гепатитпен – 3,1 есе, ал қызамықпен 2 есе өскен. Қызамыққа қатысты жағдай күрделі: 2023 жылдан бастап елде сырқаттану саны 4 мыңнан 29,7 мыңға дейін артқан, бұл соңғы 10 жылдағы ең ірі эпидемия деп бағаланды.
Кімдер сырқаттануда?
Бас санитар дәрігер Сархат Бейсенованың мәліметі бойынша, 2025 жылдың 10 айында 2,8 мың қызамық жағдайы тіркелген, олардың 80%-ы вакцина алмаған балалар. Көпшілігі ата-аналарының қарсылығына байланысты, қалғандары медициналық себеппен вакцина алмаған.
Антивакциналық көңіл-күйдің себебі
Мәселенің түпкі себебі – ақпарат жетіспеушілігі мен антивакциналық көңіл-күй. UNICEF деректеріне сәйкес, бас тартулардың 60%-ы жеке сенімдерге, 12%-ы діни себептерге, тағы 12%-ы вакциналарға деген сенімсіздікке байланысты. 6%-ы теріс ақпараттан әсерленген. Әлеуметтік желілерде ата-аналар баланың вакцинадан кейін ауырсынуы немесе денсаулығына кері әсер болуы мүмкін деп қорқатыны жиі айтылып жатады.
Коллективтік иммунитет – барлығының қорғауы
Коллективтік иммунитет – халықтың көп бөлігі белгілі бір инфекциядан вакцина алған кезде ғана қалыптасады. Қызамыққа қарсы тиімді иммунитет үшін 95–97% халық уақытында вакцина алуы тиіс. Қазақстанда биылғы ақпанда жалпы вакцинация деңгейі 95,3% құрады.
Халықаралық салыстырмалы деректер бойынша Қазақстан 1 жасқа дейінгі балаларды вакцинациялау деңгейі жоғары елдер қатарына жатады. Мысалы, 2024 жылы полиомиелит, В гепатиті, коклюш, сіреспе және дифтерияға қарсы вакцина алған балалардың үлесі 98%-дан асқан. Қызамыққа қарсы вакцина алғандар – 93%.
Вакцина – өмірді сақтайды
Антивакциналық көңіл-күйлер тек Қазақстанда емес, әлемде де байқалады және Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы назар аударған жаһандық қауіптердің бірі. Австралиялық ғалым Эндрю Шаттоктың зерттеуіне сәйкес, соңғы 50 жылда вакцинация 154 млн адамның өмірін сақтап, оның ішінде 5 жасқа дейінгі 146 млн баланың өлімін алдын алған.
Егер антивакциналық көңіл-күй коллективтік иммунитетті жеңсе, бұл жетістіктер тез жоғалады. Қазіргі таңда Қазақстанда іш сүзегі, дифтерия, холера, оба сияқты инфекциялар бойынша сырқаттану нөлдік деңгейде, бұл тек вакциналар арқасында мүмкін болған.
